Η καούρα

Διαπεραστική σαν πύρινη ρομφαία, καυστική σαν δέκα ακουαφόρτε, εφιαλτική σαν το σμήνος τις ακρίδες των πληγών του Φαραώ. Στοιχειώνει τις νύχτες σου και κλέβει τον ύπνο από τα βλέφαρά σου καθώς πυρακτώνει ανυπόφορα την ανώτερη μοίρα του γαστρεντερικού σου σωλήνα κάθε φορά που δοκιμάζεις να οριζοντιώσεις το δόλιο κορμί για να αναπαυτεί. Καυτή σαν την πιο ανομολόγητη αμαρτία (;!), σαρωτικά καυστική σαν όξινη βροχή μέσα στο σώμα, αποπληκτική σαν κεραυνός μες στην ψυχή, σου κατατρώει τα σωθικά (της ανώτερης μοίρας του γαστρεντερικού σου σωλήνα πάντα μιλάμε) και διαβρώνει τους ιστούς σου με το φρικτά όξινο pH του στομαχικού περιεχομένου. Ο θώρακάς σου πάλλεται και συσπάται από το φρικτό μαρτύριο κάθε φορά που η καυστική σουβλιά ξεπηδάει από το στόμιο του στομάχου, ολόκληρή σου η ύπαρξη τανύζεται από ένα απερίγραπτο κάψιμο-ξυνίλα που σε διαπερνά.
Να ‘ναι άραγε τιμωρία για το θανάσιμο αμάρτημα της λαιμαργίας; Ένα αμάρτημα στο οποίο πολλάκις υπέπεσα κατά τη διάρκεια της κυήσεώς μου (σχεδόν καθημερινά για να πω την αλήθεια), χωρίς να με συνετίζει ούτε η αλματώδης αύξηση του σωματικού μου όγκου, ούτε ο ασυγκράτητος καλπασμός της βελόνας της ζυγαριάς. Όχι, είχα παραδοθεί άνευ όρων στο αμαρτωλό πάθος, είχα βουτήξει ολόκληρη στο βούρκο της σοκολατολαγνείας και της ασύστολης υπερφαγίας και δει της γλυκοφαγίας. Αλλά επειδή όλα πληρώνονται σε τούτη τη ζωή, τιμωρήθηκα με ένα μαρτύριο που μοιάζει με αποκύημα της πιο αλγεινής φαντασίας, ένα μαρτύριο εσωτερικό, σιωπηλό όσο και αδυσώπητο. Και έτσι το έραψα, σταμάτησα να τρώω, να παχαίνω (ευτυχώς!), να χαίρομαι τη ζωή και να χαίρω πραγματικής σωματικής υγείας. Άλλο ένα «προνόμιο» που μπορεί να σου προσφέρει η απολαυστική εμπειρία της εγκυμοσύνης.

Το αποφώλιον τέρας εγκυμονεί... Το δικαίωμα της εγκύου να νιώθει αποστροφή για την κατάστασή της

Όλο και περισσότερες είναι οι αντιδράσεις που βλέπω σε σχόλια εντός και εκτός blog σχετικά με την αντιμετώπισή μου απέναντι στην εγκυμοσύνη μου. Τελικά είναι όντως τεράστιο ταμπού να πει μια γυναίκα ότι αποστρέφεται την εγκυμοσύνη ή οτιδήποτε σχετίζεται με τη μητρότητα. Το ότι πολλές γυναίκες έχουν στο μυαλό τους μια εικόνα για τη μητρότητα εξίσου εξιδανικευμένη με το όνειρο του πριγκιπόπουλου (με ήτα γράφεται το γκι/η ή με γιώτα;) το ξέρω και με γεια τους με χαρά τους. Το γιατί τήκτονται και φρίττουν όταν μία άλλη γυναίκα εκφράζει το πόσο άβολα νιώθει με την κατάστασή της δεν το καταλαβαίνω. Τη στιγμή μάλιστα που για τη γυναίκα αυτή τα πάντα αλλάζουν και δεν αναγνωρίζει πια τον εαυτό της ούτε εσωτερικά ούτε εξωτερικά. Πρέπει δηλαδή σώνει και καλά να τη βλέπω ρομαντικά την όλη κατάσταση και να ρεμβάζω νυχθημερόν στη σκέψη του επικείμενου επισκέπτη αγνοώντας τα όσα μου συμβαίνουν τώρα; Ή μήπως θα πρέπει να μου αρέσει που τώρα είμαι χοντρή επειδή είμαι έγκυος; Η κοιλιά δε λέω, έχει πλάκα, αλλά τα πανωλούθε ξίγκια και τα διπλοσάγωνα ουδόλως με διασκεδάζουν. Με βλέπω σε φωτογραφίες και δεν με αναγνωρίζω (βγήκαν για κακή μου τύχη στο facebook μερικές διόλου κολακευτικές από πρόσφατη εμφάνισή μου σε γενέθλια φίλης και είπα πως δεν θα ξαναφωτογραφηθώ πριν ξαναγίνω άνθρωπος). Από την άλλη βέβαια, να μην έχω και κάποιες φωτογραφίες να θυμάμαι πως ήμουν; (Οκ, αρκεί να ξαναγίνω όπως και πρώτα και να αποτελεί αυτή η διογκωμένη κατάσταση μία παροδική φάση του παρελθόντος, όχι το εφεξής μέλλον μου.) Για να επανέλθω στο θέμα μου, θεωρώ αναφαίρετο δικαίωμα της εγκύου και άκρως ΥΓΙΕΣ το να εκφράζει αποστροφή για την κατάστασή της. Καθόλου υποχρεωμένη δεν είναι να απολαμβάνει τις ζαλάδες, τις καούρες, την αποπληκτική πτώση των ενεργειακών της επιπέδων, την παραμόρφωση του σώματός της, την τρομακτική προοπτική της γέννας και όλα τα άλλα. Εξάλλου αν αρχίσει να νιώθει ενοχές για αυτά που αισθάνεται, προσθέτει ένα ολόκληρο επίπεδο πολυπλοκότητας στο μαρτύριό της (άντε, στην ταλαιπωρία της, ας κάνω μία μικρή "έκπτωση" στην ένταση της λέξης). Και αυτό γιατί επιβαρύνεται με δευτερογενή συναισθήματα. Δεν της έφταναν δηλαδή όλα τα προαναφερθέντα πρωτογενή, έχει και τις ενοχές ως δευτερογενή. Ε, όχι, δεν υπάρχει κανένας λόγος. Ευχαριστώ δεν θα πάρω. Thank you but no thank you.

Το σύνδρομο του κώνειου ή το φυσιολογικό αντίδοτο στην κατάθλιψη

Η σχέση μου με τη γυμναστική επηρέαζε πάντα τη διάθεσή μου, τώρα όμως που είμαι έγκυος έχει αρχίσει να παίρνει διαστάσεις ανησυχητικού σχεδόν εθισμού. Τη μία κάθομαι και δεν θέλω καθόλου να κουνήσω από τη θέση μου, τρώω ό,τι βρω μπροστά μου και η διάθεση μου πάει στο ναδίρ (βλέπε το ανησυχητικό προηγούμενο post, που ώθησε τυχαία άγνωστη αναγνώστρια να μου συστήσει συνεδρίες ψυχοθεραπείας). Την άλλη, μόλις λίγο μπω σε ένα πρόγραμμα γυμναστικής για λίγες μέρες γίνομαι άλλος άνθρωπος! Η όρεξή μου ρυθμίζεται και δεν ψάχνω στα ντουλάπια και τα ψυγεία σαν τον άνθρωπο των σπηλαίων με το ρόπαλο, η διάθεσή μου είναι στα πολύ καλά της... τι να πω! Σαν να με αγγίζει ένα μαγικό ραβδάκι και να αποκαλύπτει έναν άλλο εαυτό μου, ήρεμο, ευδιάθετο, ζωντανό, το σώμα να δυναμώνει και το πνεύμα να ίπταται. Με το που θα σταματήσω όμως, μέσα σε 1-2 μέρες μόλις, έχω γίνει ένα νωθρό, ανόρεκτο πλάσμα (για τα πάντα εκτός από το φαγητό), με πεσσιμιστικές διαθέσεις και μπαλκονοπτωτικές τάσεις. Την κατάστασή μου αυτή την ονόμαζα, και πριν μείνω έγκυος, «το σύνδρομο του κώνειου». Θυμάμαι στο γυμνάσιο που μας είχαν πει για αυτήν την ουσία, με την οποία ως γνωστόν θανατώθηκε ο Σωκράτης, ότι έχει ως αντίδοτο την κίνηση. Δηλαδή αν πάρεις κώνειο και σηκωθείς και τρέξεις το δηλητήριο δεν θα σε πιάσει. Γι’αυτό και όσους τους καταδίκαζαν σε θάνατο με αυτόν τον τρόπο τους έδεναν για να μην μπορούν να κουνήσουν (δεν ξέρω αν έσφιγγαν τους μυς ισομετρικά αν θα σωζόταν κάπως η κατάσταση, άσχετο, τώρα μου’ρθε). Κάπως έτσι είναι η κίνηση και για μένα. Αν δεν κινηθώ νιώθω ότι η αδράνεια με κυριεύει και όσο εξακολουθεί η ακινησία γίνεται όλο και πιο δύσκολο να αντιδράσω. Σαν τους dementors στο Harry Potter που σε ζαλίζουν και σου παίρνουν όλες σου τις θετικές σκέψεις (τι συνειρμός! Τι επίπεδο!). Όταν όμως παίρνω τα πάνω μου θέλω να κινούμαι όλο και πιο πολύ και αισθάνομαι όλο και πιο καλά. Είναι όπως λέει και ο Καζαντζάκης, οι δύο δυνάμεις, ο ανήφορος και ο κατήφορος (μην πας να ανατρέψεις την εντύπωση τώρα, είσαι του χαρτοπολτού και της μαζικής υποκουλτούρας, σε καταλάβαμε) και είναι πολύ εύκολο να αφεθείς να σε πάρει ο κατήφορος αλλά πρέπει να προσπαθείς και να κοπιάζεις πάντα να ανηφορίζεις (τι εμπνευσμένα λόγια, πραγματικά με θαυμάζω ώρες ώρες). Τελοσπάντων (μία λέξη είναι αυτό ή δύο;) το πιάσατε το νόημα (πώς καταφέρνω και αυτοϋπονομεύομαι και μου βάζω τρικλοποδιά μέσα στο ίδιο μου το κείμενο δεν μπορώ να καταλάβω). Δεν μου’φτανε η άνιση μάχη με την εντροπία (εκεί είμαι χαμένη από χέρι), έχω και την καθημερινή μάχη με την αδράνεια (εκεί ίσως υπάρχει ελπίδα να κερδίσω έναν-δυο γύρους αν είμαι συγκεντρωμένη).

Η πεταλούδα που γίνεται κάμπια

Όσοι και όσες έχουν στο μυαλό τους μία ρομαντική, εξιδανικευμένη εικόνα για την εγκυμοσύνη και δεν θέλουν να τη χαλάσουν, καλό θα ήταν να αφήσουν το παρόν κείμενο και να βρουν κάτι άλλο να διαβάσουν.
Η εγκυμοσύνη για μένα, ή μάλλον πιο σωστά η δική μου εγκυμοσύνη, ισοδυναμεί με μεταμόρφωση από πεταλούδα σε κάμπια, και συγκεκριμένα με το στάδιο που φτιάχνεται το κουκούλι. Όχι μόνο θα πρέπει από κάτι (λιγότερο ή περισσότερο) εκλυστικό να μετατραπώ σε μια σιχαμερή βιοχλαπάτσα με πόδια, αλλά θα πρέπει στην πορεία να υποφέρω και τη μαρτυρική μετατροπή των ιστών και των μελών μου στην απαίσια γλίτσα, να νιώθω τους ιστούς μου να λιώνουν και να αναρροφώνται, το σώμα μου ολόκληρο να μεταλλάσσεται, να διογκώνεται εκτρωματικά. Και το μόνο που έχω να περιμένω είναι το οδυνηρό σκίσιμο του κουκουλιού, μαζί και των ιστών μου, που θα αποκαλύψει πανηγυρικά τη βλενοσκέπαστη κάμπια στην οποία θα έχω πλήρως πλέον μετατραπεί. Όχι μόνο θα έχω να υποφέρω την άφατη ασχήμια μου, αλλά θα έχω χάσει και ότι πιο πολύτιμο και ωραίο απολάμβανα στην παλιά μου ζωή, κάτι πιο ωραίο και από τους ιριδισμούς των φτερών μου: την ικανότητά μου να πετάω ανέμελα μέσα στη ζωή. Από τη μαγευτική εμπειρία της πτήσης θα προσγειωθώ ανώμαλα, καταδικασμένη μια ζωή να έρπομαι πάνω στα κοντά μου πόδια.
Αυτή η εικόνα περιγράφει με μια αστεία, ή ίσως μακάβρια αλληγορία το πόσο άσχημα νιώθω πολλές φορές για την κατάστασή μου. Δεν νιώθω πάντα έτσι και ελπίζω με τον καιρό, και ιδίως αφότου γεννήσω, να δω τα πράγματα και τη ζωή μου διαφορετικά. Όμως κάτι στιγμές σαν κι αυτήν, οι καταθλιπτικές μου τάσεις συναντούν τις έγνοιες μου και με κατεβάζουν στα άδυτα μιας δηλητηριώδους διάθεσης. Θα μου περάσει. Εξάλλου αύριο είναι μια άλλη μέρα.

Έγκυος = Ανάπηρη;

Ένας φόβος που είχα πάντα ήταν η αναπηρία. Και ούτε καν. Η δυσκολία στην κίνηση. Έβλεπα πάντα με λύπηση τους ηλικιωμένους που δεν μπορούσαν να κάνουν παρά ένα μικρό μικρό βηματάκι κάθε φορά και που η μετακίνησή τους σε μία απόσταση λίγων μέτρων ήταν ολόκληρη ιστορία. Πρότυπο τρίτης ηλικίας ήταν για μένα η σούπερ γιαγια που ερχόταν στο γυμναστήριο που πήγαινα όταν ήμουν φοιτήτρια, δραστήρια και πιο αδύνατη από μένα (βασικά πιο αδύνατη από ό,τι ήμουν εγώ ποτέ). Κατά την παιδική και την εφηβική μου ηλικία δεν είχα και πολλές φυσικές δραστηριότητες, ήμουν πιο πολύ παιδί του διαβάσματος, ζούσα μέσα στο μυαλό μου ουσιαστικά, όχι στο σώμα μου. Γύρω στα 20 άρχισα να νιώθω την επίδραση που είχε η άσκηση στη διάθεσή μου (μέχρι τότε με κούραζε υπερβολικά για να την απολαύσω γιατί ήμουν ντιπ αγύμναστη). Και χωρίς να το καταλάβω έφτασα, μέσα σε λίγα χρόνια, να την έχω απόλυτη ανάγκη. Και μάλιστα σε έντονη μορφή, να αναβλύζουν άφθονες άφθονες οι ενδορφίνες. Είχε γίνει πια συνιστώσα της ψυχικής μου ισορροπίας. Ευχόμουνα και προσευχόμουνα να είμαι πάντα σε θέση να ασκούμαι με όση ένταση και διάρκεια θέλω. Και να τώρα που για ένα μικρό σχετικά, αλλά όχι ασήμαντο χρονικό διάστημα, αυτή τη δυνατότητα δεν την έχω. Θα μου πεις πήγαινε για περπάτημα, κάνε κάποια ήπια άσκηση, βρες κάτι άλλο. Όχι. Εγώ θέλω να πετάγομαι στο ταβάνι, να προσγειώνομαι στο πάτωμα, να ξαναπετάγομαι και πάλι από την αρχή. Αυτό έχω μάθει, αυτό θέλω, η ψυχή μου το ζητάει. Νιώθω όχι απλώς σαν το αγρίμι στο κλουβί, σαν το αγρίμι που το τύλιξαν σφικτά με σάββανο (δύο βήτα θέλει ή ένα;). Και αντί για όλα αυτά θα πρέπει να βλέπω λίγο λίγο, την κοιλιά μου να γίνεται όλο και πιο μεγάλη, το σώμα μου να γίνεται όλο και πιο βαρύ κι εμένα να λαχταράω τις ενδορφίνες της άσκησης με ένα σπαρακτικό σύνδρομο στέρησης. Και να ήξερα τουλάχιστον ότι όλα αυτά θα τέλειωναν τον Απρίλιο που αναμένεται να γεννήσω. Αλλά θεός ξέρει σε τι κατάσταση θα βγω από την αίθουσα τοκετών και πόσο καιρό θα πάρει για να επανέλθει πλήρως το σώμα μου. Πού πήγα κι έμπλεξα!

Της γέννας μου τα βάσανα εσένα θα στοιχειώνουν

Γιατί μου το κάνουν αυτό, γιατί; Πάνω που βρισκόμουν σε μία περίοδο ηρεμίας και αταραξίας (γιατί κάπου στο υποσυνείδητο θα είχα μάλλον καταφέρει να απωθήσω τους φόβους της γέννας και των όσων με περιμένουν γενικότερα), να τρώω τέτοιο χαστούκι.
Για να πάρω τα πράγματα από την αρχή, πηγαίνω, πριν 2-3 μέρες, να επισκεπτώ μία φίλη επίσης έγκυο, στο δεύτερο παιδί της όμως, η οποία είναι –για δεύτερη επίσης φορά- κλινήρης λόγω επικινδυνότητας της κατάστασής της.
Φυσικά, όπως κάθε φορά που θα βρεθεί έγκυος με έγκυο, αρχίσαμε τα περί συμπτωμάτων, εβδομάδων κύησης, προβλεπόμενης ημερομηνίας τοκετού, διατροφικών συμπληρωμάτων κουλουπού κουλουπού αγαπητέ αναγνώστη, και μέχρι εκεί καλά.
Έρχεται όμως, φευ, και η μοιραία στιγμή που δέχομαι το απρόσμενο χτύπημα κάτω από τη μέση, στα σπλάχνα μου τα έγκατα, να νιώθω να σχίζεται ξαφνικά το παραπέτασμα που κάλυπτε όλους μου τους φόβους. Η συγκεκριμένη κοπέλα είχε, από ό,τι κατάλαβα, ιδιαίτερα οδυνηρό, παρεμβατικό και κοπτοραπτικό τοκετό, που της άφησε μεγάλο ψυχικό τραύμα, το οποίο η τωρινή της κατάσταση κάθε άλλο παρά βοηθά. Έτσι, όταν ανέφερα την τεράστια τύχη της πεθεράς μου να έχει, όπως έμαθα, ιδιαίτερα σύντομους, συνοπτικούς και απροβλημάτιστους φυσιολογικούς τοκετούς και να έχει καταφέρει να βγει από τρεις γέννες χωρίς κανένα ράμμα, δεν μπόρεσε να μην αναφωνήσει με αγανάκτηση ότι όχι, δεν είναι έτσι, και σε κόβουν και σε σκίζουν, και ξεχειλώνεις από κάτω και ποτέ δεν γίνεσαι όπως πριν και ενώνεται το μπροστά με το πίσω έτσι που σε κόβουνε και λοιπά τρομακτικά (πλησίαζε πάρα πολύ στο splatter horror η όλη περιγραφή που έκανε στο ξέσπασμά της). Δεν κράτησε πολύ. Δεν είπε πάρα πολλά, πέντε λόγια είπε και καλά. Παρόλο που αντιπαρήλθα εκείνη τη στιγμή την περιγραφή, αφού άλλωστε η ίδια δεν γνώριζα τίποτα περί τοκετού από πρώτο χέρι, φαίνεται πως είχε μέσα μου έντονο ψυχολογικό αντίκτυπο, τον οποίο δεν αντιλήφθηκα από την αρχή. Γυρνάω σπίτι, πέφτω για ύπνο, όλα καλά. Μόνο που κατά τις 5.30 τα ξημερώματα ξυπνάω με ένα απίστευτο άγχος, μια αγωνία, ένα φόβο, να νιώθω να πνίγομαι, να είναι απίστευτα βαρύ το σώμα μου (έχω παχύνει αλλά όχι στο τόσο), και να μην μπορώ να ηρεμήσω. Είδα κι έπαθα να ξανακοιμηθώ, και την άλλη μέρα χρειάστηκε τεράστια προσπάθεια για να πείσω τον εαυτό μου ότι δεν πρέπει να ανησυχεί. (Άργησα και πάρα πολύ να ανοίξω κανένα ενημερωμένο βιβλίο περί εγκυμοσύνης και να δω ότι ένας τοκετός όπως της φίλης μου δεν είναι και το πιο σύνηθες.) Αλλά το πήρα απόφαση. Στο εξής θα αποφεύγω συστηματικά τις φίλες μου που έχουν γεννήσει, ιδίως αυτές που μου έχουν αρκετό θάρρος για να μου εξιστορούν με το νι και με το σίγμα τα παθήματά τους. Μέχρι έγκυες στο πρώτο παιδί δεκτές, να μου λείπουν οι αιφνιδιαστικές τρομοκρατικές επιθέσεις.

Εγκυμοσύνη-Nothing will ever change you more

Πραγματικά νομίζω ότι οι αλλαγές που έχουν συμβεί μέσα μου αυτούς τους δύο μήνες που γνωρίζω ότι είμαι έγκυος δεν συγκρίνονται ούτε με αυτές που είχαν συμβεί τα τελευταία δέκα χρόνια. Όχι στις συνθήκες της ζωής μου, γιατί αυτές δεν άλλαξαν ακόμα (όχι πως η μόνιμη αναγούλα, υπνηλία και εξάντληση μου ήταν οικείες), αλλά όσον αφορά το συναισθηματικό μέρος. Στην αρχή δεν την ήθελα αυτήν την εγκυμοσύνη, ένα από τα πρώτα πράγματα που σκέφτηκα, θυμάμαι, όταν έμαθα ότι είμαι έγκυος ήταν "Δηλαδή τώρα πρέπει να γίνω υπεύθυνη;", την ένιωθα αποκλειστικά σαν κάτι που θα σήμαινε το τέλος της ελευθερίας μου, που θα πρόσθετε στη ζωή μου ένα ισόβιο βάρος, σαν τον κελευστή του θανάτου του μέχρι τότε εαυτού μου. Τόσο πολύ δεν το ήθελα που ευχόμουν να αποβάλλω, όπως θεωρείται αρκετά πιθανό να συμβεί μέσα στο πρώτο 3μηνο, μάλιστα σε μία φάση προσπαθούσα "να συννεονοηθώ" με το έμβρυο και να το πείσω να αποκολληθεί μόνο του από τη μήτρα και να φύγει, γιατί εγώ δεν θα το ήθελα (και μάλιστα τις επόμενες μέρες είδα δυο-τρεις σταγόνες αίμα, δεν ξέρω αν ήταν τυχαίο). Σιγά σιγά όμως, ήταν σαν να αναπτύχθηκε μέσα μου μία δύναμη με δική της θέληση, που με έκανε όχι απλώς να δω τα πράγματα διαφορετικά, αλλά να νιώσω τελείως διαφορετικά. Ευχόμουν παλιότερα, όταν θα γεννούσα, οι ορμόνες που θα κυκλοφορούσαν μέσα στο σώμα μου να δημιουργήσουν μέσα μου στοργή και αγάπη για το μωρό, μιας και από μόνη μου δεν το είχα και πολύ με τα παιδιά, και ιδίως με τα μωρά. Και να που έχω μπροστά μου σχεδόν έξι μήνες κύησης ακόμα και μια τέτοια αλλαγή έχει ήδη γίνει. Η κατάστασή μου μου φαίνεται απόλυτα φυσιολογική, το να μην ήθελα το μωρό θα μου φαινόταν τόσο αφύσικο όσο το να... μη θέλω το χέρι μου, νιώθω ότι πρόκειται πλέον για ένα κομμάτι του εαυτού μου. Είναι εντελώς διαφορετική η στάση μου απέναντι σε παιδιά (ακόμη και μωρά, που ποτέ δεν με συγκινούσαν), νιώθω πολύ ευσυγκίνητη. Τις προάλλες συναντήσαμε ένα φιλικό ζευγάρι που πρόσφατα απέκτησε παιδί και όταν ο άνδρας μου πήρε το μωρό στην αγκαλιά του βούρκωσα. Μέσα σε λίγες εβδομάδες έχω διανύσει συναισθηματική απόσταση τεράστια. Και σίγουρα ακόμη περισσότερα με περιμένουν όταν θα μεγαλώσει η κοιλιά μου (ίσως γι'αυτό να έχω μπουκωθεί τόσο πολύ με το φαγητό, για να αρχίσει να μεγαλώνει έστω και λόγω πάχους), όταν θα το αισθανθώ να κινείται (ένιωσα ένα περίεργο γουργουρητό χαμηλά στην κοιλιά προχθές, σε περιοχή σαφώς μη γαστρεντερική, αλλά δεν είμαι σίγουρη όταν ήταν αυτό), και σίγουρα όταν θα το γεννήσω.
Φυσικά όλα αυτά δεν μπορεί να μη συνοδεύονται και από τα σχετικά άγχη, τον φόβο για τον τοκετό, την αγωνία για την ανατροφή του, για τη συμπεριφορά του πατέρα του και άλλα τέτοια. Η εγκυμοσύνη με έχει κάνει να δω και τον εαυτό μου πολύ διαφορετικά, από εντελώς άλλο πρίσμα. Τώρα πια αισθάνομαι ότι στον χαρακτηρισμό γυναίκα έχουν προστεθεί πολλά επιπλέον επίπεδα νοήματος. Και αρχίζω και να συνηθίζω κάπως και στο "μητέρα". Μέλλουσα μητέρα, προς στιγμήν, έστω.
Δεν μπορώ να καταλάβω πώς είναι δυνατόν κάτι που με είχε βρει τόσο ανέτοιμη αρχικά, να κατάφερε να με κερδίσει και να με πάρει με το μέρος του και να με κάνει να νιώθω τόσο σταθερά δοσμένη σε αυτό. Το θαύμα της δημιουργίας έχει ξεκινήσει (και αυτό δεν είναι παρά μόνο η αρχή!)

"Τώρα που είσαι έγκυος...

θα σε πιάσει ο καθένας και η κάθε μία και θα σου πει για το μακρύ του και το κοντό του, θα ακούσεις ιστορίες γκραν γκινιόλ για τη δική τους εμπειρία, το πώς ήταν για αυτούς η γέννα, πώς ήταν η εγκυμοσύνη και θα σε πρήξουνε».
…είχε πει προφητικά ένας φίλος του άνδρα μου όταν πρωτοανακοίνωσα ότι είμαι έγκυος. Και μετά ασφαλώς πήρε φόρα και άρχισε, πρώτος πρώτος, να μου λέει με κάθε ανατριχιαστική λεπτομέρεια τη δική του εμπειρία από τις τρεις γέννες της γυναίκας του, που ήταν μπροστά και στις τρεις. Τότε δεν με πείραξε. Και γενικά μέχρι τώρα δεν με ένοιαζε που όλοι –οι γυναίκες κυρίως, δηλαδή- μου έλεγαν τα δικά τους γιατί ενημερωνόμουν, έψαχνα τα περί γιατρών, κλινικών, εξετάσεων κλπ, ρωτούσα μπας και βρω κάτι που να ανακουφίζει από την αναγούλα και λοιπά πρακτικά. Αλλά χθες το βράδυ η μοίρα έριξε μπροστά μου έναν εκνευριστικό πανηλίθιο που μου έσπασε τα νεύρα (μ’αρέσει που το εκφράζω έτσι χύμα, γι’ αυτό ξεκίνησα το post, για να τα βγάλω από μέσα μου). Δεν τον ήξερα από πριν, σε μία παρέα τον γνώρισα, και με το που έμαθε ότι είμαι έγκυος άρχισε όχι απλώς να λέει τη γνώμη του με βάση τα όσα είχε δει και ζήσει αυτός, αλλά να τα παρουσιάζει και σαν παγκόσμιους νόμους, ανάλογης ισχύος με τον νόμο της παγκόσμιας έλξης και τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής. «Εσείς οι γυναίκες», λέει, «τη ζείτε διαφορετικά την εγκυμοσύνη και την απόκτηση του παιδιού, σας αρέσει (άκους εκεί! Σας αρέσει!), εσείς το θέλετε, εσείς το κάνετε, ενώ η ζωή του άνδρα αλλάζει εντελώς και δεν μπορεί να καταλάβει το γιατί». «Θες να πεις ότι εμένα μου αρέσει να έχω αναγούλες και εξάντληση ή ότι έχει και ο άνδρας μου;» ήταν η πρώτη απάντηση που μου ήρθε στο μυαλό. Εν τω μεταξύ εμένα ο άνδρας μου επέμεινε να κάνουμε τώρα παιδί, εγώ ήθελα να περιμένω (απλά άρχισα να αμφιβάλλω για το κατά πόσο έχω ακόμα περιθώριο και είπα άντε... μια ψυχή που είναι να γεννηθεί ας γεννηθεί). Οπότε τι μου λες ρε φίλε; Και δεν κρατήθηκα και ολοκλήρωσα την απόκριση μου με την πρόταση: «Όταν εσένα φουσκώσει η κοιλιά σου μέχρι εδώ πέρα και σου ξεσκίσουν το σώμα σου για να βγει το παιδί από μέσα τότε έλα να μου πεις ότι ο άνδρας αλλάζει και η γυναίκα δεν αλλάζει». Κρατήθηκα να μην προσθέσω «και παράτα με πια ηλίθιε πανίβλακα που νομίζεις ότι τα ξέρεις όλα», αλλά νομίζω ότι είχα γίνει ήδη αρκετά επιθετική. Άργησα να καταλάβω ότι είναι ένα άτομο «περιορισμένης ευθύνης», με τόσο περιορισμένους πνευματικούς ορίζοντες που νομίζει ότι το ένα πράγμα που άκουσε/έμαθε/συμπέρανε αυτός είναι μία παγκόσμια αλήθεια που δεν χωράει καμία αμφισβήτηση. Παράτα μας ρε φίλε! Και να συνεχίζει να λέει «εσείς οι γυναίκες» (γιατί είπαμε γνωρίζει τι συμβαίνει σε όλες τις γυναίκες, είναι ο φωτεινός παντογνώστης) «νομίζετε ότι εμάς τους άνδρες» (άντε πάλι) «μας ενοχλούν οι γραμμούλες που κάνει το σώμα μετά τη γέννα» (όπα φίλε, στην πίστα «ραγάδες» δεν είχα ακόμα φτάσει, μην προτρέχεις, μη μου προσθέτεις άλλα άγχη που δεν είναι της ώρας, αρκετά έχω στο μυαλό μου), «αλλά εμάς δεν μας ενοχλούν» (συνεχίζει) «εμάς μας ενοχλεί το λίπος». Βρε σε ρώτησα; Ζήτησε κανείς τη γνώμη σου για τις ραγάδες και τα κιλά της εγκυμοσύνης; Βρε δεν πας να δεις αν έρχομαι γιατί μου φαίνεται ότι ακόυω βήματα; Επίσης: «Εμένα η αδερφή μου είχε πάρει πάρα πολλά κιλά όταν ήταν έγκυος και είχε γίνει σαν μπουλντόζα (ακριβώς αυτήν την έκφραση χρησιμοποίησε), αλλά μετά τα έχασε. Βέβαια δεν έγινε το σώμα της και σαν 16χρονης. Άλλο σώμα έχει η γυναίκα στα 16, άλλο στα 26 και άλλο όταν κάνει παιδί». Σε εκείνη τη φάση ήμουν πλέον έτοιμη να ορμήξω στην κουζίνα να πάρω ένα καλό, κοφτερό μαχαίρι (γιατί αυτά που δίνουν στα σερβίτσια τα εστιατόρια δεν κόβουν αρκετά) και να του ορμήσω. Βρε άντε και ..., πανίβλακα που έχεις και άποψη για το σώμα της γυναίκας και θα κάτσεις και να μας την πεις (σε εμένα και την άλλη γυναίκα της παρέας τα έλεγε, για να καθόμασταν εμείς να μιλάμε για τις σεξουαλικές επιδόσεις των ανδρών να δούμε πώς θα του άρεσε του ηλίθιου). Το κακό είναι ότι με εκνεύρισε (δεν ξέρω αν έγινε εμφανές από τα παραπάνω) και ότι άργησα να καταλάβω ότι έπρεπε να εφαρμόσω το σύστημα «μπαινάκης βγαινάκης» ή να βρω μια πρόφαση να κάνω μία βόλτα και μετά να πάρω τον καλό μου να εξαφανιστούμε. (Και όχι απλώς πρόφαση αλλά λόγο σοβαρό είχα βασικά, γιατί είμαι αλλεργική στις γάτες, και το μαγαζί, αν και ήταν έξω, είχε εκατό γάτες να σουλατσάρουν και με είχε ενοχλήσει –άλλο θέμα αυτό, το αν έκανα καλά να υπομείνω κάτι που είναι επιβλαβές για την υγεία μου για να μην χαλάσω μια κοινωνική συνάντηση. Μάλλον βλακεία έκανα, δεδομένου μάλιστα το τι υπέμεινα από τον ανεκδιήγητο.) Μα δεν την ξαναπαθαίνω. Άλλες φορές θα μένω σπίτι καλύτερα και θα βγαίνω με άτομα που ξέρω καλά και είμαι σίγουρη ότι δεν θα με εκνευρίσουν.

Ο διαμελισμός της προσωπικότητας από την επικείμενη μητρότητα ή πώς το μωρό σου σε ξεσκίζει πριν ακόμη το γεννήσεις

Η εγκυμοσύνη μου με έχει μετατρέψει σε ένα ον με πολλά πρόσωπα. Ξαφνικά είναι σαν να διαμελίστηκε η προσωπικότητά μου και να ξεπήδησαν από το σχίσιμό της πολλές, αυτόνομες σχεδόν, άγνωστες ως τώρα πλευρές της προσωπικότητάς μου.
Υπάρχει το κομμάτι του εαυτού μου που λαχταρά την ελευθερία. Δυνατό και περήφανο, έχει δεχθεί θανατηφόρο πλήγμα και σφαδάζει φυλακισμένο. Τρέχει προς κάθε κατεύθυνση για να ξεφύγει αλλά κλείνουν συνεχώς μπροστά του τα σίδερα, άγνωστοι μέχρι τώρα δυνάστες το πιάνουν ξανά και ξανά αιχμάλωτο κάθε φορά που προσπαθεί να αποδράσει. Παλεύει με την απελπισία γιατί ξέρει ότι δεν υπάρχει δρόμος για απόδραση αλλά δεν μπορεί να υποταχτεί και να πάψει να μάχεται να ελευθερωθεί, όπως δεν μπορεί η φλέβα στο λαιμό του βασανιζόμενου να πάψει να χτυπά επειδή το μόνο που περιμένει το σώμα είναι κι άλλος ακόμη πόνος. Η ψυχή αυτή πονά και παίρνει φόρα για να χτυπήσει κάθε φορά πιο δυνατά στον τοίχο, να νιώσει τον πόνο πιο βαθύ. Ώσπου τον καταπίνει και κάθεται σε μια γωνιά ακίνητη και ανίσχυρη, προσπαθώντας να μην παρατηρεί και να περνάει η ίδια απαρατήρητη, μήπως η σκλαβιά την ξεχάσει και απλώς την προσπεράσει. Ή μήπως σωθεί από κάποιο θαύμα. Θέλει να γυρίσει στο πριν. Να αποβάλλει τον δυνάστη.
Το άλλο κομμάτι είναι η δύναμη που ζωογονεί το σώμα μου, η δύναμη της νέας ζωής. Μέσα από μένα αλλά και πάνω από μένα, πέρα από μένα, φορτίζει με ακατάλυτη ισχύ κάθε μου κύτταρο, τρυπώνει με ρίζες βαθιές και ακατανίκητες στα έγκατα της γης και στα έγκατα της μήτρας μου. Κι όσο ριζώνει και δυναμώνει, και τρέφει τον ρωμαλαίο κορμό της και πετάει σαν τόξα τα κλαδιά της, σημαδεύοντας στα ουράνια, στην αιωνιότητα, στο διηνεκές, θεριεύει μέσα μου ο αναβρασμός της και κοχλάζουν οι χυμοί μου από την ανεξάντλητη ισχύ της. Η φύση γίνεται θηρίο που βρυχάται και που κοπανάει περήφανα το στήθος του καθώς καυχιέται που κατάφερε να γραπωθεί τόσο σφικτά πάνω στην αθανασία.
Κι όλο αυτό γίνεται εις βάρος του φτωχού θνητού μου εαυτού, αναδεύοντας τα σωθικά του ως τα πρόθυρα της έμεσης και ρουφώντας τη δύναμή του ως τα όρια της εξάντλησης. Το θνητό σώμα παραδίνεται ανυπεράσπιστο στο πανίσχυρο πνεύμα που το κυριεύει, δεν ξέρει αν θρέφει μέσα του τον άγγελο ή τον δαίμονα, ξέρει μόνο ότι δεν μπορεί να αντισταθεί, ότι είναι αδύναμο, ένα έρμαιο, ένα κορμί σκλαβωμένο.
Μέσα από το σώμα αυτό αντιδρά και παλεύει ο πρωτόγονος εαυτός μου, που πασχίζει μονάχα να επιβιώσει μέσα από χίλιους κινδύνους και σαστισμένος γυρνά συνεχώς γύρω από τον εαυτό του προσπαθώντας να προβλέψει την επόμενη επίθεση. Η πιο αρχέγονη από τις αισθήσεις του, η όσφρηση, οξύνεται σε βαθμό βασανιστικό, ώστε να μπορεί να αντιλαμβάνεται πια τα πάντα απ’τη μυρωδιά, ενστικτώδικα, να βιώνει τη χημεία τους, να τα νιώθει πρώτα με το σώμα και μετά με το μυαλό. Για να καθαρίσει το βρώμικο, να αποφύγει το αλλοιωμένο, να διαλέξει το θρεπτικό που εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή χρειάζεται, να τα νιώθει όλα δυνατά, ασφυκτικά, να βλέπει με τη μύτη ακόμη και μέσα στο σκοτάδι, να αφουγκράζεται τα πάντα γύρω ακόμα και στην πιο ερμητική σιωπή.
Ο πρωτόγονος εαυτός βλέπει παντού εχθρούς, παντού κινδύνους. Κάθε νεύμα είναι μια απειλή, κάθε κίνηση και υπόνοια τον τινάζει σαν κεραυνός. Έτοιμος παντού και πάντα να παλέψει, ακονίζει τα βέλη του, σφίγγει τις γροθιές του και κρατά σε εγρήγορση τα τεντωμένα αντανακλαστικά του. Περιφρουρεί το χώρο του, περιφρουρεί το σώμα του, περιφρουρεί τη φωλιά του, και είναι έτοιμο να ορμήξει σε όποιον κάνει την παραμικρή κίνηση προς το μέρος του. Στρέφει απειλητικά το ρόπαλο, μαστιγώνοντας με τους κύκλους του τον αέρα, τρίζει τα δόντια του και χτυπάει με το πέλμα του στη γη, δίνοντας και σ’αυτή σήμα να σειστεί και να ξεσηκωθεί να τον υπερασπίσει. Είναι πεινασμένος, είναι αγριεμένος και είναι αποφασισμένος. Θα παλέψει ως τη στερνή του πνοή.
Μέσα σ’αυτά ο σύγχρονος, σκεπτόμενος, λογικός, μαλθακός εαυτός μου παραλύει από το φόβο. Το μέλλον υψώνεται πάνω από το κεφάλι του σαν ένα κύμα πελώριο που ετοιμάζεται να τον τυλίζει σε μια δίνη ασφυκτική. Η γνώση τού έχει πει ότι τον περιμένει πόνος, πόνος σπαρακτικός και ξέσκισμα της σάρκας του, πως δόντια σιδερένια θα πετσοκόψουν απ’ έξω τα σωθικά του για να τον ξεγεννήσουν αν δεν βγει το κύημα ξεσκίζοντας εκ των ένδον το σώμα του. Ξέρει πως τον περιμένει πόνος και μαρτύριο στα όρια των οργανικών του αντοχών. Ξέρει πως είναι αναπόδραστο, και το πιο παράλογο είναι ότι όλοι του λένε πως πρέπει να το καλοδεχτεί. Ότι έτσι γίνεται σε όλα τα σώματα που γίνονται μανάδες, τίποτα το περίεργο δεν υπάρχει εδώ. Το μαρτυρικό άλγος που τον περιμένει, για τη φύση αποτελεί κοινοτυπία. Στα μηλίγγια του ο φόβος που νιώθει για αυτόν τον πόνο δε χωράει, ξεχειλίζει από τα όρια του νου. Και ίσως να μην μπορέσει να τον συλλάβει ακόμη και όταν τον νιώσει.
Υπάρχουν και πλευρές του εαυτού μου που δεν έχουν ακόμη καταληφθεί, η θέση τους είναι ακόμη κενή, με μονάχο να την κρατάει ένα ερωτηματικό. Είναι η γυναίκα-μητέρα με τη φροντίδα, με το βάλσαμο, με το απαλό άγγιγμα, με το δόσιμο, με το μοίρασμα, με την αυτοθυσία. Θα τυλίξει απ’το κορμί της με το κομμάτι το πιο μαλακό το παιδί της, θα αφήσει να τρέξει το αίμα της για να το θρέψει, θα δώσει ύλη και πνεύμα, και πνοή και γάλα, ουσία απ’την ουσία της, σάρκα από τη σάρκα της. Θα αφήσει να ξεσκιστούν τα σωθικά της για να βγει ελεύθερη στον κόσμο η νέα ζωή, όπως παραμερίζει η γη το χώμα για να ξεπεταχτεί το νέο βλαστάρι. Γίνεται ολόκληρη χώμα, γίνεται ολόκληρη μήτρα.
Μια άλλη αθέατη και απούσα ακόμη πλευρά είναι αυτή που όχι δίνει αλλά λαμβάνει. Που παίρνει φως από τη λάμψη της ζωής, χαρά απ΄το γέλιο της, στεναγμό απ’το κλάμα της, αυτή που παίρνει πίσω τη δύναμη που πρόσφερε, και την αφομοιώνει, και την πολλαπλασιάζει, που αμοίβεται για τον πόνο της με απρόσμενη ευτυχία και πλήρωση. Δεν έχω άλλα να πω για αυτήν γιατί δεν τη βλέπω ακόμη καλά.
Τέλος, πέρα και πίσω από όλα αυτά (πολύ βάθος κήπος ίσως), απλώνεται μία πλευρά μου ανεξήγητα γαλήνια, γεμάτη εμπιστοσύνη στην αρχέγονη σοφία της φύσης, μία δύναμη ήρεμη που διαπερνά αδιόρατα τη γη και τον αέρα, η ανώτερη γνώση και η σιωπηρή ισχύς που διατρέχει κάθε τι το ζωογόνο, που αγγίζει τα πάντα ευγενικά και απαλά, μια δύναμη που εξυψώνει και αγιάζει την ύπαρξη τόσο τη δική μου όσο και αυτήν που φιλοξενώ, που αγκαλιάζει κάθε στιγμή αυτής της δημιουργίας ως ιερή, τέλεια και ανεπανάληπτη. Μακάρι να την ένιωθα συχνότερα ή εντονότερα.

Ουφ… όπως καταλάβατε είμαι έγκυος και όπως επίσης καταλάβατε (σόρυ για τις επαναλήψεις, αλλά τείνουν να γίνουν μέρος του στυλ μου απ’ό,τι βλέπω) την υποδέχτηκα με σπαραγμό και βάσανο την είδηση και την πραγματικότητα της εγκυμοσύνης μου. Η αλήθεια είναι ότι συνήθως προσπαθώ ή να μην το σκέφτομαι («να μην παρατηρώ και να περάσω και η ίδια απαρατήρητη») ή να απορροφώμαι από τις διάφορες πρακτικές της πλευρές (είναι άλλωστε υπέραρκετές για να με κρατούν απασχολημένη και να δίνουν τροφή για τις συζητήσεις με τους γύρω μου). Ελπίζω με τον καιρό να καλυφθούν και να υπερισχύσουν οι θετικές πλευρές αυτού του τέρατος με τα πολλά κεφάλια, γιατί αλλιώς πάω γραμμή για Μήδεια.