Το μωρό-μαύρη τρύπα

Το μωρό είναι ένα πλάσμα τέλειο. Αψεγάδιαστο. Με έναν τρόπο σχεδόν υπερφυσικό, αυτήν του την τελειότητα φαίνεται να την εξασφαλίζει συγκεντρώνοντας όλη την ενέργεια που βρίσκει γύρω του. Και κυρίως αυτήν των γονιών του. Ρουφά όλες τις δυνάμεις σου, την καλή σου διάθεση, τα έσχατα των αντοχών σου και όλες τις υπερβάσεις της αγάπης σου. Και τρέφεται από αυτά για να μεγαλώσει και να γίνεται κάθε μέρα όλο και πιο τέλειο. Και ο χώρος γύρω του, οι άνθρωποι γύρω του εξαντλούνται, διαλύονται, ασθμαίνουν, χωλαίνουν από την κούραση, για να μπορεί αυτό να θεριεύει κάθε μέρα και να δυναμώνει. Ξενύχτια για το μωρό, καυγάδες για το μωρό, το καλύτερο για το μωρό, όλα για το μωρό. Και αυτό δεν χρειάζεται να καταβάλλει ως αντίτιμο παρά ένα του χαμόγελο, ένα αμυδρό έστω κελάρυσμα από το γέλιο του, μια χαρωπή φωνούλα για να καλύψει και με το παραπάνω το χρέος του απέναντί σου. Το μόνο που θες είναι να είναι καλά και να το βλέπεις χαρούμενο. Η προοπτική του να δώσεις όλη σου τη ζωή για να το επιδιώξεις αυτό, όσο δύσκολη και να φαίνεται, υλοποιείται μέρα με τη μέρα. Οι ώρες γλιστρούν μέσα από τους δείκτες του ρολογιού, ο ήλιος τρέχει από την ανατολή στη δύση και η μέρα φεύγει με μοναδικό της αποτύπωμα μια σταγόνα ακόμα θρέψης και φροντίδας στο βλαστάρι σου. Και από τη μία μοιάζει μονότονο και κουραστικό σε βαθμό απάνθρωπο, από την άλλη με έναν περίεργο τρόπο είναι αρκετό για να δώσει αξία σε όλη σου την ύπαρξη. Γιατί αυτό το υπέροχο, μοναδικό αψεγάδιαστο πλάσμα το έχεις φτιάξει εσύ, είναι δικό σου, και δεν το αλλάζεις με τίποτα.

Πώς είναι να έχεις παιδί

Ήδη από τις πρώτες επισκέψεις που δέχθηκα μετά τη γέννηση του παιδιού ήξερα πολύ καλά πώς να περιγράψω στις φίλες και τους φίλους που δεν έχουν παιδιά την νέα εμπειρία μου. Το πώς είναι να έχεις παιδί: "Στη ζωή μας κάνουμε ένα σωρό πράγματα, αποκτάμε γνώσεις, γνωρίζουμε ανθρώπους, κάνουμε παρέες, ταξιδεύουμε, ερωτευόμαστε και ξεερωτευόμαστε, καταπιανόμαστε με διάφορες δραστηριότητες, αλλά πάντα νιώθουμε κάτι βαθιά μέσα μας ανικανοποίητο, νιώθουμε να μας μένει ένα κενο. Ε, το παιδί γεμίζει απόλυτα αυτό το κενό, το εξαφανίζει. Απλά σου παίρνει όλα τα άλλα." Πράγματι είναι απίστευτο το πόσο αλλάζει η ψυχολογία σου όταν έχεις παιδί. Γιατί σου φέρνει κάτι που δεν μπορεί να σου εξασφαλίσει τίποτα άλλο στη ζωή σου: ότι κάθε μέρα που θα περνά θα ζεις ευτυχισμένες στιγμές. Λέμε για την ευτυχία, ότι είναι στιγμές που έρχονται και φεύγουν. Με το παιδί τέτοιες στιγμές έρχονται κάθε μέρα, με ένα του χαμόγελο, με κάτι αστείο που θα κάνει, και μόνο που υπάρχει τελικά. Το τίμημα σε όλο αυτό είναι η ελευθερία σου που τσεκουρώνεται. Για να κάνεις πλέον κάτι για τον εαυτό σου πρέπει να έχεις προγραμματίσει και τι θα κάνεις το παιδί. Ξαφνικά συνειδητοποιείς πόση μα πόση ελευθερία είχες πριν. Το ότι μπορούσες να κάνεις περίπου ό,τι ήθελες περίπου όποτε ήθελες σου φαίνεται πια τόσο αδιανόητο. Ο ελεύθερος χρόνος σου πλέον γίνεται χρυσάφι, πολύτιμος και σπάνιος. Ο ύπνος δε, χαμένη Ατλαντίδα. Είναι μια νέα πραγματικότητα, μια νέα τάξη πραγμάτων. Σε φέρνει σε μια άλλη ζωή, σχεδόν σε έναν άλλον εαυτό. Αρχίζεις να μην αναγνωρίζεις τον εαυτό σου σε όλα αυτά που κάνεις, γιατί τίποτα δεν σου θυμίζει την ζωή που είχες πριν. Η φροντίδα του παιδιού στραγγίζει τόσο πολύ το χρόνο και τις αντοχές σου που πιο εφικτό σου φαίνεται να αγγίξεις τη σκιά σου παρά να έχεις μια αυθύπαρκτη, ανεξάρτητη ζωή που θα την ορίζεις εσύ κι όχι κάποιος άλλος. Είναι αντιφατικά αυτά που γράφω αλλά έτσι ακριβώς τα βιώνω. Ίσως να είναι τόσο έντονα επειδή είναι αρχή και το μωρό εξαρτάται σε απόλυτο βαθμό από εμένα, αλλά μου φαντάζει αυτή τη στιγμή τεράστιο τόσο το τίμημα όσο και η ανταμοιβή. Η αυταπάρνηση είναι αναπόφευκτη, σχεδόν αυτονόητη, και η απομάκρυνση από τον εαυτό μου λογική συνέπεια. Περιμένω τη στιγμή που θα βρεθώ ξανά σε επαφή με... εμένα.

Επιστροφή... με νέα ζωή

Πρέπει μετά από τη μακρά απουσία μου λόγω μητρότητας να επανέλθω στη μπλογκοπαραγωγή γιατί το κοινό μου με καλεί και με χρειάζεται (καλά δεν θα πάθουμε και τίποτα αν δεν διαβάσουμε τις αρλούμπες σου, χαλάρωσε). Θα προσπαθώ να γράφω όσο γίνεται πιο συχνά, έστω και λίγο, ακόμη και πράγματα που είχα σκεφτεί κατά τη διάρκεια των μηνών της απουσίας και δεν είχα τη δυνατότητα να γράψω τότε. Τι θα μπορούσα να πω συνοπτικά; Η γέννηση ενός μικρού παιδιού είναι για τη μαμά... σκότωμα. Είναι όμορφο όσο και δύσκολο και...είναι πολύ όμορφο. Πρόκειται για μια εντελώς άλλη ζωή. Αυτά που ήξερες μέχρι τώρα πρέπει να τα ξεχάσεις και να κινηθείς πλέον σε εντελώς διαφορετικά δεδομένα. Όσο όμως στενεύουν τα περιθώρια της προσωπικής ελευθερίας και αλλάζουν τα πρακτικά δεδομένα της ζωής σου, με αποτέλεσμα βρίσκεσαι ισοπεδωμένη κάθε μέρα από τις εξοντωτικές απαιτήσεις του βρέφους, τόσο ανοίγουν και οι συναισθηματικοί σου ορίζοντες, τόσο πλουτίζεται ο εσωτερικός σου κόσμος από την πληθώρα της αγάπης, μιας αγάπης του την αισθάνεσαι από την πρώτη μέρα σχεδόν τόσο οδυνηρά όσο και τη γέννα (για την άνευ αναισθησίας εμπειρία μου θα σας μιλήσω σε άλλο post). Νομίζεις ότι δεν είχες ποτέ πριν νιώσει τι θα πει αγάπη, πως οτιδήποτε νόμιζες ότι περιέγραφες με αυτή τη λέξη (για τους γονείς σου, τα αδέρφια, τους φίλους, τους εραστές) δεν μπορεί ούτε κατά διάννοια να πλησιάσει το νεογέννητό σου αίσθημα για το νεογέννητο. Και μέρα με τη μέρα βρίσκεις αυτήν την απέραντη αγάπη να σπρώχνει όλο και παραπέρα τα όρια της υπομονής, της αντοχής, της δοτικότητάς σου. Αυτά για τώρα, πάω να σπρώξω λίγο τα όρια, η αγάπη με καλεί!

...και το μήλο έσωσε την Εύα!

Είναι απίστευτο αγαπητοί αναγνώστες και όμως αληθινό! Η ανακούφιση από την ποταπή, παναπαίσια και βασανιστική καούρα έρχεται από το μήλο (και δει το πράσινο μήλο ή ξινόμηλον)! Το φορτωμένο (πόσο άδικα!) με τη ρετσινιά της αμαρτίας, του δόλου και της διχόνοιας! (Αντιστοίχως:) Το μήλον του προπατορικού αμαρτήματος που έδιωξε τον άνθρωπο από τον παράδεισο! Το μήλο που δηλητηρίασε τη Χιονάτη! Το μήλο των εσπερίδων που δίχασε τις θεότητες της αρχαιοελληνικής μυθολογίας! (Ή μήπως αυτό ήταν εσπεριδοειδές;) Το ίδιο μήλο ακριβώς (καλά, μην παίρνεις κι όρκο πως ήταν αυτοπροσώπως το ίδιο) έρχεται τώρα να καταρρίψει όσα τόσο άδικα του έχουν προσαφτεί (γμτ, πώς γράφεται αυτό; Προσαυθεί; Προσαπτεί; Ή καλύτερα προς αυτί;). Με τη δύναμη του καλού, του απαλού και του ανακουφιστικού, και όχι του κακού και του δηλητηριώδους (όπως ξεκαθαρίσαμε), προτάσσει την αγνότητα και τη φρεσκάδα της λευκής του σάρκας, τη δροσιά των χυμών του και τη δύναμη των ινών του ενάντια στη φαρμακερή καούρα, στον βόρβορο που ξεχύνεται από τα βάθη του στομάχου για κάψει, να διαβρώσει και να κατσιάσει το τρυφερό, ανυποψίαστο κι ανυπεράσπιστο επιθήλιο του οισοφάγου. Η ανακούφιση απίστευτη όσο και ευπρόσδεκτη, βλέπει το μαρτύριο να υποχωρεί από τα πρώτα ήδη λεπτά της κατανάλωσής του. Ο ύπνος ξανάρχεται στα βλέφαρα, μη διωκώμενος πια από αδυσώπητα κύματα ξινοκαΐλας. (Μόνο που δυστυχώς αποκαθίσταται και η δυνατότητα αδιάκριτης τροφοληψίας, έτσι χάνεται ο μοναδικός τρόπος που είχα να περιορίσω λίγο τις ποσότητες που τρώω και να δαμάσω την ανεξέλεγκτη αύξηση του βάρου μου.)

Η καούρα

Διαπεραστική σαν πύρινη ρομφαία, καυστική σαν δέκα ακουαφόρτε, εφιαλτική σαν το σμήνος τις ακρίδες των πληγών του Φαραώ. Στοιχειώνει τις νύχτες σου και κλέβει τον ύπνο από τα βλέφαρά σου καθώς πυρακτώνει ανυπόφορα την ανώτερη μοίρα του γαστρεντερικού σου σωλήνα κάθε φορά που δοκιμάζεις να οριζοντιώσεις το δόλιο κορμί για να αναπαυτεί. Καυτή σαν την πιο ανομολόγητη αμαρτία (;!), σαρωτικά καυστική σαν όξινη βροχή μέσα στο σώμα, αποπληκτική σαν κεραυνός μες στην ψυχή, σου κατατρώει τα σωθικά (της ανώτερης μοίρας του γαστρεντερικού σου σωλήνα πάντα μιλάμε) και διαβρώνει τους ιστούς σου με το φρικτά όξινο pH του στομαχικού περιεχομένου. Ο θώρακάς σου πάλλεται και συσπάται από το φρικτό μαρτύριο κάθε φορά που η καυστική σουβλιά ξεπηδάει από το στόμιο του στομάχου, ολόκληρή σου η ύπαρξη τανύζεται από ένα απερίγραπτο κάψιμο-ξυνίλα που σε διαπερνά.
Να ‘ναι άραγε τιμωρία για το θανάσιμο αμάρτημα της λαιμαργίας; Ένα αμάρτημα στο οποίο πολλάκις υπέπεσα κατά τη διάρκεια της κυήσεώς μου (σχεδόν καθημερινά για να πω την αλήθεια), χωρίς να με συνετίζει ούτε η αλματώδης αύξηση του σωματικού μου όγκου, ούτε ο ασυγκράτητος καλπασμός της βελόνας της ζυγαριάς. Όχι, είχα παραδοθεί άνευ όρων στο αμαρτωλό πάθος, είχα βουτήξει ολόκληρη στο βούρκο της σοκολατολαγνείας και της ασύστολης υπερφαγίας και δει της γλυκοφαγίας. Αλλά επειδή όλα πληρώνονται σε τούτη τη ζωή, τιμωρήθηκα με ένα μαρτύριο που μοιάζει με αποκύημα της πιο αλγεινής φαντασίας, ένα μαρτύριο εσωτερικό, σιωπηλό όσο και αδυσώπητο. Και έτσι το έραψα, σταμάτησα να τρώω, να παχαίνω (ευτυχώς!), να χαίρομαι τη ζωή και να χαίρω πραγματικής σωματικής υγείας. Άλλο ένα «προνόμιο» που μπορεί να σου προσφέρει η απολαυστική εμπειρία της εγκυμοσύνης.

Το αποφώλιον τέρας εγκυμονεί... Το δικαίωμα της εγκύου να νιώθει αποστροφή για την κατάστασή της

Όλο και περισσότερες είναι οι αντιδράσεις που βλέπω σε σχόλια εντός και εκτός blog σχετικά με την αντιμετώπισή μου απέναντι στην εγκυμοσύνη μου. Τελικά είναι όντως τεράστιο ταμπού να πει μια γυναίκα ότι αποστρέφεται την εγκυμοσύνη ή οτιδήποτε σχετίζεται με τη μητρότητα. Το ότι πολλές γυναίκες έχουν στο μυαλό τους μια εικόνα για τη μητρότητα εξίσου εξιδανικευμένη με το όνειρο του πριγκιπόπουλου (με ήτα γράφεται το γκι/η ή με γιώτα;) το ξέρω και με γεια τους με χαρά τους. Το γιατί τήκτονται και φρίττουν όταν μία άλλη γυναίκα εκφράζει το πόσο άβολα νιώθει με την κατάστασή της δεν το καταλαβαίνω. Τη στιγμή μάλιστα που για τη γυναίκα αυτή τα πάντα αλλάζουν και δεν αναγνωρίζει πια τον εαυτό της ούτε εσωτερικά ούτε εξωτερικά. Πρέπει δηλαδή σώνει και καλά να τη βλέπω ρομαντικά την όλη κατάσταση και να ρεμβάζω νυχθημερόν στη σκέψη του επικείμενου επισκέπτη αγνοώντας τα όσα μου συμβαίνουν τώρα; Ή μήπως θα πρέπει να μου αρέσει που τώρα είμαι χοντρή επειδή είμαι έγκυος; Η κοιλιά δε λέω, έχει πλάκα, αλλά τα πανωλούθε ξίγκια και τα διπλοσάγωνα ουδόλως με διασκεδάζουν. Με βλέπω σε φωτογραφίες και δεν με αναγνωρίζω (βγήκαν για κακή μου τύχη στο facebook μερικές διόλου κολακευτικές από πρόσφατη εμφάνισή μου σε γενέθλια φίλης και είπα πως δεν θα ξαναφωτογραφηθώ πριν ξαναγίνω άνθρωπος). Από την άλλη βέβαια, να μην έχω και κάποιες φωτογραφίες να θυμάμαι πως ήμουν; (Οκ, αρκεί να ξαναγίνω όπως και πρώτα και να αποτελεί αυτή η διογκωμένη κατάσταση μία παροδική φάση του παρελθόντος, όχι το εφεξής μέλλον μου.) Για να επανέλθω στο θέμα μου, θεωρώ αναφαίρετο δικαίωμα της εγκύου και άκρως ΥΓΙΕΣ το να εκφράζει αποστροφή για την κατάστασή της. Καθόλου υποχρεωμένη δεν είναι να απολαμβάνει τις ζαλάδες, τις καούρες, την αποπληκτική πτώση των ενεργειακών της επιπέδων, την παραμόρφωση του σώματός της, την τρομακτική προοπτική της γέννας και όλα τα άλλα. Εξάλλου αν αρχίσει να νιώθει ενοχές για αυτά που αισθάνεται, προσθέτει ένα ολόκληρο επίπεδο πολυπλοκότητας στο μαρτύριό της (άντε, στην ταλαιπωρία της, ας κάνω μία μικρή "έκπτωση" στην ένταση της λέξης). Και αυτό γιατί επιβαρύνεται με δευτερογενή συναισθήματα. Δεν της έφταναν δηλαδή όλα τα προαναφερθέντα πρωτογενή, έχει και τις ενοχές ως δευτερογενή. Ε, όχι, δεν υπάρχει κανένας λόγος. Ευχαριστώ δεν θα πάρω. Thank you but no thank you.

Το σύνδρομο του κώνειου ή το φυσιολογικό αντίδοτο στην κατάθλιψη

Η σχέση μου με τη γυμναστική επηρέαζε πάντα τη διάθεσή μου, τώρα όμως που είμαι έγκυος έχει αρχίσει να παίρνει διαστάσεις ανησυχητικού σχεδόν εθισμού. Τη μία κάθομαι και δεν θέλω καθόλου να κουνήσω από τη θέση μου, τρώω ό,τι βρω μπροστά μου και η διάθεση μου πάει στο ναδίρ (βλέπε το ανησυχητικό προηγούμενο post, που ώθησε τυχαία άγνωστη αναγνώστρια να μου συστήσει συνεδρίες ψυχοθεραπείας). Την άλλη, μόλις λίγο μπω σε ένα πρόγραμμα γυμναστικής για λίγες μέρες γίνομαι άλλος άνθρωπος! Η όρεξή μου ρυθμίζεται και δεν ψάχνω στα ντουλάπια και τα ψυγεία σαν τον άνθρωπο των σπηλαίων με το ρόπαλο, η διάθεσή μου είναι στα πολύ καλά της... τι να πω! Σαν να με αγγίζει ένα μαγικό ραβδάκι και να αποκαλύπτει έναν άλλο εαυτό μου, ήρεμο, ευδιάθετο, ζωντανό, το σώμα να δυναμώνει και το πνεύμα να ίπταται. Με το που θα σταματήσω όμως, μέσα σε 1-2 μέρες μόλις, έχω γίνει ένα νωθρό, ανόρεκτο πλάσμα (για τα πάντα εκτός από το φαγητό), με πεσσιμιστικές διαθέσεις και μπαλκονοπτωτικές τάσεις. Την κατάστασή μου αυτή την ονόμαζα, και πριν μείνω έγκυος, «το σύνδρομο του κώνειου». Θυμάμαι στο γυμνάσιο που μας είχαν πει για αυτήν την ουσία, με την οποία ως γνωστόν θανατώθηκε ο Σωκράτης, ότι έχει ως αντίδοτο την κίνηση. Δηλαδή αν πάρεις κώνειο και σηκωθείς και τρέξεις το δηλητήριο δεν θα σε πιάσει. Γι’αυτό και όσους τους καταδίκαζαν σε θάνατο με αυτόν τον τρόπο τους έδεναν για να μην μπορούν να κουνήσουν (δεν ξέρω αν έσφιγγαν τους μυς ισομετρικά αν θα σωζόταν κάπως η κατάσταση, άσχετο, τώρα μου’ρθε). Κάπως έτσι είναι η κίνηση και για μένα. Αν δεν κινηθώ νιώθω ότι η αδράνεια με κυριεύει και όσο εξακολουθεί η ακινησία γίνεται όλο και πιο δύσκολο να αντιδράσω. Σαν τους dementors στο Harry Potter που σε ζαλίζουν και σου παίρνουν όλες σου τις θετικές σκέψεις (τι συνειρμός! Τι επίπεδο!). Όταν όμως παίρνω τα πάνω μου θέλω να κινούμαι όλο και πιο πολύ και αισθάνομαι όλο και πιο καλά. Είναι όπως λέει και ο Καζαντζάκης, οι δύο δυνάμεις, ο ανήφορος και ο κατήφορος (μην πας να ανατρέψεις την εντύπωση τώρα, είσαι του χαρτοπολτού και της μαζικής υποκουλτούρας, σε καταλάβαμε) και είναι πολύ εύκολο να αφεθείς να σε πάρει ο κατήφορος αλλά πρέπει να προσπαθείς και να κοπιάζεις πάντα να ανηφορίζεις (τι εμπνευσμένα λόγια, πραγματικά με θαυμάζω ώρες ώρες). Τελοσπάντων (μία λέξη είναι αυτό ή δύο;) το πιάσατε το νόημα (πώς καταφέρνω και αυτοϋπονομεύομαι και μου βάζω τρικλοποδιά μέσα στο ίδιο μου το κείμενο δεν μπορώ να καταλάβω). Δεν μου’φτανε η άνιση μάχη με την εντροπία (εκεί είμαι χαμένη από χέρι), έχω και την καθημερινή μάχη με την αδράνεια (εκεί ίσως υπάρχει ελπίδα να κερδίσω έναν-δυο γύρους αν είμαι συγκεντρωμένη).

Η πεταλούδα που γίνεται κάμπια

Όσοι και όσες έχουν στο μυαλό τους μία ρομαντική, εξιδανικευμένη εικόνα για την εγκυμοσύνη και δεν θέλουν να τη χαλάσουν, καλό θα ήταν να αφήσουν το παρόν κείμενο και να βρουν κάτι άλλο να διαβάσουν.
Η εγκυμοσύνη για μένα, ή μάλλον πιο σωστά η δική μου εγκυμοσύνη, ισοδυναμεί με μεταμόρφωση από πεταλούδα σε κάμπια, και συγκεκριμένα με το στάδιο που φτιάχνεται το κουκούλι. Όχι μόνο θα πρέπει από κάτι (λιγότερο ή περισσότερο) εκλυστικό να μετατραπώ σε μια σιχαμερή βιοχλαπάτσα με πόδια, αλλά θα πρέπει στην πορεία να υποφέρω και τη μαρτυρική μετατροπή των ιστών και των μελών μου στην απαίσια γλίτσα, να νιώθω τους ιστούς μου να λιώνουν και να αναρροφώνται, το σώμα μου ολόκληρο να μεταλλάσσεται, να διογκώνεται εκτρωματικά. Και το μόνο που έχω να περιμένω είναι το οδυνηρό σκίσιμο του κουκουλιού, μαζί και των ιστών μου, που θα αποκαλύψει πανηγυρικά τη βλενοσκέπαστη κάμπια στην οποία θα έχω πλήρως πλέον μετατραπεί. Όχι μόνο θα έχω να υποφέρω την άφατη ασχήμια μου, αλλά θα έχω χάσει και ότι πιο πολύτιμο και ωραίο απολάμβανα στην παλιά μου ζωή, κάτι πιο ωραίο και από τους ιριδισμούς των φτερών μου: την ικανότητά μου να πετάω ανέμελα μέσα στη ζωή. Από τη μαγευτική εμπειρία της πτήσης θα προσγειωθώ ανώμαλα, καταδικασμένη μια ζωή να έρπομαι πάνω στα κοντά μου πόδια.
Αυτή η εικόνα περιγράφει με μια αστεία, ή ίσως μακάβρια αλληγορία το πόσο άσχημα νιώθω πολλές φορές για την κατάστασή μου. Δεν νιώθω πάντα έτσι και ελπίζω με τον καιρό, και ιδίως αφότου γεννήσω, να δω τα πράγματα και τη ζωή μου διαφορετικά. Όμως κάτι στιγμές σαν κι αυτήν, οι καταθλιπτικές μου τάσεις συναντούν τις έγνοιες μου και με κατεβάζουν στα άδυτα μιας δηλητηριώδους διάθεσης. Θα μου περάσει. Εξάλλου αύριο είναι μια άλλη μέρα.