Επαναδιατύπωση

Δεν ξέρω πόσοι από εσάς διαβάσατε το προηγούμενο post με τη σύγκριση της ταινίας The other Boleyn girl με την τηλεοπτική σειρά The Tudors. Η αλήθεια είναι ότι ούτε εγώ άντεξα να το ξαναδιαβάσω ολόκληρο δεύτερη φορά πριν την οριστική του δημοσίευση (μα πόσα έγραφα πια;). Το μακροσκελές αυτό κείμενο φιλοτιμήθηκε εντούτοις να διαβάσει ένας καλός μου φίλος με υψηλές φιλολογικές αξιώσεις (τουλάχιστον από εμένα), ο οποίος και κατέκρινε (έως και χλεύασε μπορώ να σας πω) μία παράγραφο του κειμένου, λέγοντάς μου ότι δεν είναι αντάξια των εκφραστικών μου δυνατοτήτων και ότι τέτοια απαράδεκτη γραφή μόνο από κάποια πτωχή τω πνεύματι θα περίμενε (χαζή ξανθιά είπε επί λέξη αλλά δεν θέλω να προσβάλλω την Wella, την Colleston και όσες τις χρησιμοποιούν ούτε να συνδέσω χρώματα μαλλιών με νοητικές ικανότητες, είμαι ανώτερος άνθρωπος εγώ -αλλά είμαι και μελαχροινή).
Διαβάζοντας λοιπόν κι εγώ μαζί του για δεύτερη φορά το εν λόγω απόσπασμα, συνειδητοποιώ με φρίκη τα εξής: πρώτον σε μεγάλο βαθμό είχε δίκιο. Δεύτερον ο τρόπος που γράφω θυμίζει πολύ το ύφος που έχουν ορισμένες φορές (τουλάχιστον σε πρωτολειακό επίπεδο) οι μεταφράσεις μου (ακολουθεί δηλαδή μία ροή που στα αγγλικά είναι φυσική αλλά στα ελληνικά φαίνεται αφρόντιστη και άτεχνη). Με άλλα λόγια ο λόγος μου δέχεται παρεμβολές από την μετάφραση, γράφω λίγο "translationese". Σε μία προσπάθεια αποκατάστασης της ανησυχητικής αυτής εκφραστικής κατάπτωσης, καθώς και εξιλέωσης απέναντι στον φίλο μου που σχεδόν "πρόσβαλα" με την χωλαίνουσα γραφή μου, αφού αυτός αξιώνει πολύ περισσότερα από μένα (να'σαι καλά ρε Νίκο, μου δίνεις σκαλοπάτια να ανεβαίνω!), κάνω εδώ μία άλλου τύπου "μετάφραση", από ελληνικά σε ελληνικά, προσπαθώντας να ανεβάσω το επίπεδο του λόγου και να ικανοποιήσω τον απαιτητικό αναγνώστη. Έχουμε και λέμε:

Στο προηγούμενο post γράφω:

"Και εδώ ένα σχόλιο για την γενικότερη αισθητική της σειράς και της ταινίας. Η ταινία μας δείχνει πολύ την εποχή, τους χώρους και τα κουστούμια "όπως θα ήταν τότε". Βλέποντάς την πολλές φορές μου έρχονταν στο νου πίνακες της εποχής αυτής που είχα δει στην Αγγλία ή στο νετ. Τα κουστούμια φαίνονταν πολύ αυθεντικά (ένιωθες σίγουρος ότι ακριβώς το ίδιο πράγμα θα έβλεπες αν πήγαινες σε αντίστοιχο μουσείο) αλλά κάπως "φθαρμένα", "παλιά", πατιναρισμένα. Το ίδιο και οι χώροι. Στη σειρά έβλεπες τα αντίστοιχα στοιχεία "όπως θα ήταν σήμερα", ή όπως θα έπρεπε να ήταν για να μας κάνουν αντίστοιχη εντύπωση σήμερα με αυτήν που έκαναν τότε." (Καλά κυρίως για αυτήν την τελευταία πρόταση με έκανε εντελώς ρόμπα, και όχι άδικα μπορώ να πω.)

Ενώ θα έπρεπε να γράψω κάτι τέτοιο:

"Και εδώ ένα σχόλιο για την γενικότερη αισθητική της σειράς και της ταινίας, αντίστοιχα (η πρώτη πρόταση ήταν οκ αλλά κοτσάρω και ένα αντίστοιχα, το οποίο δεν ξέρω αν είναι πράγματι εμβόλιμο δεδομένου ότι δεν αντιστοιχώ τη σειρά και την ταινία με συγκεκριμένα ξεχωριστά πράγματα, αλλά ας το βάλω εκεί να βρίσκεται). Η ταινία έχει ως στόχο τη ρεαλιστική αναπαράσταση της εποχής και την τήρηση της ιστορικής ακρίβειας ακόμη και στο αισθητικό μέρος της παραγωγής, στα σκηνικά και τα κουστούμια. Ιδίως τα δεύτερα φαίνονταν πολύ αυθεντικά και δεν θεωρώ καθόλου απίθανο να ήταν πραγματικά ρούχα εποχής. Άλλωστε, ήταν εμφανής πάνω τους (σε εμένα τουλάχιστον) η "πατίνα" του χρόνου, η φθορά που έκλεβε κάτι από τη λάμψη τους. Την ίδια αίσθηση μου δημιούργησαν και πολλοί από τους χώρους των γυρισμάτων. Στο Tudors τα κουστούμια έχουν "αναφορές στη σύγχρονη εποχή", ένα "modern styling" ας πούμε. Αστραφτερά και ολοκαίνουρια, απέχουν παρασάγγας από τη "μούχλα" που αναδύεται από τα κουστούμια της ταινίας, είναι πιο "φορμαρισμένα" στα σώματα των ηθοποιών ("ακολουθούν τη γραμμή του σώματος"), στα πλαίσια της ενδυματολογικής αισθητικής που έχουμε σήμερα, ώστε η εντύπωση που θα κάνουν και το δέος που θα εμπνεύσουν στον σημερινό θεατή να είναι ανάλογα, χάρη σε αυτήν την "προσαρμογή", με τις εντυπώσεις που άφηναν στην εποχή τους. "

Εντάξει, παρασύρθηκα λίγο και έγραψα περισσότερα. Σημασία έχει ότι διόρθωσα κατά το δυνατόν μία εκφραστική μου αστοχία και ότι το blog μού έδωσε την ευκαιρία να ακονίσω τα σκουριασμένα εκφραστικά μου εργαλεία, κάτι που θα με ωφελήσει τόσο στην προσωπική μου λεκτική έκφραση όσο και στη δουλειά μου. Νίκο, ευχαριστώ και πάλι.